Hiện nay, các tranh chấp về thừa kế đang diễn ra ngày càng nhiều và phức tạp.
Việc giải quyết các tranh chấp liên quan đến xác định quan hệ về thừa kế và xác định người thừa kế thế vị có yếu tố con nuôi, giữa con riêng với bố dượng, mẹ kế luôn là chủ đề được quan tâm.
Vậy pháp luật quy định con nuôi, con riêng có được hưởng thừa kế thế vị không?
Trong bài viết này, Công ty Luật A&An sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu chi tiết về vấn đề này. Xin mời các bạn tham khảo!
MỤC LỤC
Căn cứ pháp lý
1. Trước hết, thừa kế thế vị là gì?
Căn cứ Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015, thừa kế thế vị được quy định như sau:
“Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống. Trường hợp nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”
Như vậy, có thể hiểu thừa kế thế vị là việc các con (cháu, chắt) được thay vào vị trí của bố hoặc mẹ (ông, bà) để hưởng di sản của ông bà (hoặc cụ) trong trường hợp bố hoặc mẹ (ông hoặc bà) chết trước hoặc chết cùng thời điểm ông, bà (hoặc cụ).
Những người thừa kế thế vị được hưởng phần di sản mà bố, mẹ mình (hoặc ông bà) đáng lẽ được hưởng nếu còn sống, được chia đều di sản với những người thừa kế khác.
2. Con nuôi, con riêng có được hưởng thừa kế thế vị hay không
2.1. Đối với trường hợp con nuôi
Khoản 3, Điều 3 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định: Con nuôi là người được nhận làm con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký.
Như vậy, giữa con nuôi và cha mẹ nuôi có mối quan hệ nuôi dưỡng và phải được đăng ký hợp pháp tại cơ quan có thẩm quyền.
Về quyền hưởng thừa kế của con nuôi:
– Cha mẹ nuôi có để lại di chúc: Việc định đoạt phần tài sản của mình hoàn toàn dựa vào ý chí của cha mẹ nuôi. Do đó, nếu trong di chúc, cha mẹ nuôi đã chỉ định phần di sản cho con nuôi hưởng thì người này được hưởng di sản thừa kế của cha mẹ nuôi.
– Cha mẹ nuôi không để lại di chúc: Khi cha mẹ nuôi không để lại di chúc, di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật cho các hàng thừa kế. Trong đó, căn cứ điểm a, khoản 1, Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, con nuôi của người chết cũng là một trong những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người chết.
Tất cả những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được ưu tiên hưởng thừa kế và được hưởng phần di sản bằng với những người thừa kế khác cùng hàng thừa kế thứ nhất.
Ngoài ra, theo Điều 653 Bộ luật Dân sự 2015 cũng có quy định, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi được hưởng thừa kế thế vị trong trường hợp cha mẹ nuôi chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người để lại di sản thì con nuôi sẽ được hưởng phần di sản mà ba mẹ nuôi được hưởng khi còn sống.
2.2. Đối với trường hợp con riêng của vợ/chồng người chết
Theo Điều 654 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về quan hệ thừa kế giữa con riêng và bố dượng, mẹ kế như sau: Con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 652 (Thừa kế thế vị) và Điều 653 (Quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi và cha đẻ, mẹ đẻ) của Bộ luật này.
Vậy trong trường hợp này, con riêng cũng có thể được hưởng thừa kế thế vị nếu giữa họ và cha dượng, mẹ kế có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng với nhau như cha con hoặc mẹ con.
Con riêng không được hưởng thừa kế di sản của cha dượng, mẹ kế trong các trường hợp sau:
– Thừa kế theo di chúc nhưng di chúc không hợp pháp;
– Con riêng và bố dượng không có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con;
Con riêng thuộc vào các trường hợp người không được hưởng di sản theo quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
+ Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
+ Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
+ Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
+ Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, huỷ di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
Lưu ý: Những người thuộc các trường hợp trên vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.
Trên đây là bài viết của Công ty Luật A&An về vấn đề con nuôi, con riêng có được hưởng thừa kế thế vị hay không và các vấn đề liên quan.
Nếu Quý khách hàng có bất kì khó khăn hay vướng mắc nào trong quá trình tham khảo và áp dụng pháp luật vui lòng liên hệ chúng tôi theo Hotline 0911092191 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết.
Luật sư A&An ∼ Our Work. Your Success! ∼
