Trong bối cảnh nền kinh tế suy thoái, nhiều doanh nghiệp phải gồng gánh khoản nợ khổng lồ do kinh doanh thua lỗ dẫn đến mất khả năng thanh toán và phải đối mặt với việc tuyên bố phá sản.
Khi một doanh nghiệp phá sản, không chỉ ảnh hưởng đến chính doanh nghiệp đó mà còn lan rộng ra toàn bộ ngành công nghiệp. Có thể thấy rằng, Phá sản doanh nghiệp là một trong những vấn đề quan trọng và nhạy cảm của kinh tế.
Vậy ai là người có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản Công ty?
Trong bài viết này, Công ty Luật A&An sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu chi tiết về vấn đề này. Xin mời các bạn tham khảo
MỤC LỤC
Căn cứ pháp lý
– Công văn số 199/TANDTC-PC của Tòa án nhân dân tối cao thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong giải quyết phá sản ngày 18 tháng 12 năm 2020.
1. Khái niệm Phá sản doanh nghiệp
Căn cứ tại Khoản 2, Điều 4 Luật phá sản 2014 quy định, cụ thể:
“2. Phá sản là tình trạng của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và bị Tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản.”
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 4 Luật phá sản 2014 quy định về doanh nghiệp mất khả năng thanh toán như sau:
“1. Doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán là doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán.”
Tuy nhiên, doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ trong vòng 03 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán bao gồm 02 trường hợp:
– Doanh nghiệp không có tài sản để thanh toán các khoản nợ;
– Doanh nghiệp có tài sản nhưng không thanh toán các khoản nợ.
Theo đó, có thể hiểu “mất khả năng thanh toán” không có nghĩa là doanh nghiệp đó không còn tài sản để trả nợ mà là mặc dù còn tài sản để trả nợ nhưng lại không thực hiện nghĩa vụ thanh toán trả nợ đúng hạn cho chủ nợ. Như vậy thì vẫn coi là doanh nghiệp “mất khả năng thanh toán”.
Hiện nay, không có quy định pháp luật nào quy định về một mức khoản nợ cụ thể để xác định là doanh nghiệp đó mất khả năng thanh toán hay không mà chỉ cần có đủ các điều kiện được nêu trên.
Căn cứ các quy định trên, phá sản doanh nghiệp là tình trạng doanh nghiệp không thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán và bị Tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản.
2. Chủ thể có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản công ty
Trường hợp doanh nghiệp mất khả năng thanh toán các khoản nợ, theo Luật phá sản 2014, những người sau đây có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản:
2.1. Chủ nợ của doanh nghiệp
Căn cứ Khoản 1, Điều 5, Luật phá sản 2014 quy định:
“Điều 5. Người có quyền, nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản
1. Chủ nợ không có bảo đảm, chủ nợ có bảo đảm một phần có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi hết thời hạn 03 tháng kể từ ngày khoản nợ đến hạn mà doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán”
Căn cứ tại khoản 3 Điều 5 Luật phá sản 2014 quy định về chủ nợ của doanh nghiệp:
“3. Chủ nợ là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền yêu cầu doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ, bao gồm chủ nợ không có bảo đảm, chủ nợ có bảo đảm một phần và chủ nợ có bảo đảm.”
Từ đó có thể nhận thấy, chủ thể có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản ở đây là chủ nợ không có bảo đảm và chủ nợ có bảo đảm một phần.
Quy định này tạo điều kiện cho các chủ nợ không có bảo đảm và các chủ nợ có bảo đảm một phần có cơ hội lựa chọn thủ tục thích hợp nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản.
Trong trường hợp, nếu như khoản nợ đã đến hạn thanh toán mà doanh nghiệp đó mặc dù vẫn hoạt động kinh doanh tốt, có lợi nhuận nhưng lại không thanh toán cho chủ nợ trong thời hạn 03 tháng thì chủ nợ có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp đó.
Tại Công văn số 199/TANDTC – PC của TAND Tối Cao đã đưa ra hướng dẫn về vấn đề này, cụ thể:
“Việc doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tốt, có lợi nhuận không có nghĩa là doanh nghiệp đó không mất khả năng thanh toán, chỉ riêng việc không thực hiện thanh toán nợ đến hạn trong vòng 03 tháng đã đủ điều kiện để đưa ra kết luận là doanh nghiệp đó mất khả năng thanh toán.”
2.2. Người lao động, công đoàn cơ sở, công đoàn cơ sở cấp trên trực tiếp cơ sở ở những nơi chưa thành lập công đoàn cơ sở
Căn cứ Khoản 2, Điều 5, Luật phá sản 2014 quy định:
“2. Người lao động, công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở những nơi chưa thành lập công đoàn cơ sở có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi hết thời hạn 03 tháng kể từ ngày phải thực hiện nghĩa vụ trả lương, các khoản nợ khác đến hạn đối với người lao động mà doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.”
Pháp luật Luật phá sản 2014 đã có quy định sửa đổi, bổ sung về chủ thể có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản là người lao động, công đoàn cơ sở, công đoàn cơ sở cấp trên trực tiếp. Theo đó, dựa vào chức năng, nhiệm vụ công đoàn cơ sở ta thấy thêm chủ thể này vào là rất hợp lý, bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.
2.3. Cổ đông hoặc nhóm cổ đông
Căn cứ Khoản 5, Điều 5, Luật phá sản 2014 quy định:
“5. Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 20% số cổ phần phổ thông trở lên trong thời gian liên tục ít nhất 06 tháng có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi công ty cổ phần mất khả năng thanh toán.
Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu dưới 20% số cổ phần phổ thông trong thời gian liên tục ít nhất 06 tháng có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi công ty cổ phần mất khả năng thanh toán trong trường hợp Điều lệ công ty quy định.”
Theo đó, thời điểm công ty cổ phần không thực hiện nghĩa vụ thanh toán các khoản nợ trong thời hạn 03 tháng kể từ ngày đến hạn thanh toán, Cổ đông, nhóm cổ đông sở hữu từ 20% số cổ phần phổ thông trở lên hoặc dưới 20% số cổ phần phổ thông nhưng quy định trong Điều lệ công ty thì có quyền nộp đơn yêu cầu phá sản công ty.
3. Chủ thể có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu phá sản công ty
Bên cạnh các chủ thể có quyền nộp đơn yêu cầu phá sản, trong trường hợp doanh nghiệp mất khả năng thanh toán, các chủ thể sau đây có nghĩa vụ bắt buộc phải nộp đơn yêu cầu phá sản công ty:
– Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
– Chủ doanh nghiệp tư nhân, Chủ tịch Hội đồng quản trị của công ty cổ phần, Chủ tịch Hội đồng thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, chủ sở hữu công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, thành viên hợp danh của công ty hợp danh có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp mất khả năng thanh toán.
4. Phương thức nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản
Căn cứ Điều 30 Luật phá sản 2014 quy định về phương thức nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản:
Người có yêu cầu mở thủ tục phá sản phải nộp đơn và tài liệu, chứng cứ kèm theo đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền bằng một trong các phương thức sau:
a) Nộp trực tiếp tại Tòa án nhân dân;
b) Gửi đến Tòa án nhân dân qua bưu điện.
Ngày nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản được tính từ ngày Tòa án nhân dân nhận đơn hoặc ngày có dấu bưu điện nơi gửi.
5. Nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản
Căn cứ Điều 22 và Khoản 2 Điều 23 Luật phá sản 2020 quy định:
“Điều 22. Lệ phí phá sản
Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải nộp lệ phí phá sản theo quy định của pháp luật về án phí, lệ phí Tòa án nhân dân. Trường hợp người nộp đơn quy định tại khoản 2 Điều 5 và điểm a khoản 1 Điều 105 của Luật này không phải nộp lệ phí phá sản.”
“Điều 23. Chi phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản
2. Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải nộp tạm ứng chi phí phá sản, trừ trường hợp người nộp đơn quy định tại khoản 2 Điều 5 và điểm a khoản 1 Điều 105 của Luật này.”
Từ quy định trên, thì người lao động, công đoàn cơ sở, công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở những nơi chưa thành lập công đoàn cơ sở khi nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản thì không cần phải nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản.Khi đó, Tòa án sẽ giao cho Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản bán một số tài sản của doanh nghiệp mất khả năng thanh toán để bảo đảm chi phí phá sản theo quy định của Luật Phá sản 2014.
Bên cạnh đó, tại Công văn số 199/TANDTC-PC đã đưa ra giải đáp cho trường hợp “người yêu cầu mở thủ tục phá sản nhưng không nộp tiền tạm ứng chi phí phá sản thì Tòa án sử dụng khoản tiền nào để chi trả cho các khoản chi phí khi tiến hành phá sản doanh nghiệp” như sau:
Thứ nhất, bên phía Tòa án có thể đề nghị tổ chức định giá tài sản, bán đấu giá tài sản nhằm thực hiện việc định giá tài sản, bán đầu giá tài sản trước. Sau đó mới thanh toán chi phí định giá, bán đấu giá tài sản cho tổ chức định giá tài sản, bán đầu giá tài sản.
Thứ hai, Tòa án có thể phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh đề nghị tạm ứng chi phí cho việc bán tài sản của doanh nghiệp. Sau đó sẽ hoàn trả lại cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh số tiền đã tạm ứng.
Trên đây là nội dung bài viết của Luật sư A&An về vấn đề ai có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản Công ty.
Nếu quý khách hàng có bất kỳ khó khăn, vướng mắc gì trong quá trình tham khảo và áp dụng quy định trên, hãy liên hệ với chúng tôi theo Hotline 0911092191 để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất.
Luật sư A&An ~ Our Work. Your Success!
