Bí mật kinh doanh là một trong những yếu tố rất quan trọng giúp chủ thể kinh doanh có nét đặc trưng riêng và có hướng phát triển đặc thù, nâng cao khả năng cạnh tranh. Đặc biệt, khi cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cùng ngành, bí mật kinh doanh lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, thực trạng xâm phạm bí mật kinh doanh diễn ra khá phổ biến gây thiệt hại nặng nề đến doanh nghiệp sở hữu bí mật kinh doanh. Xâm phạm bí mật kinh doanh là một trong những hành vi cạnh tranh không lành mạnh trong kinh doanh theo pháp luật Việt Nam. Vậy hành vi xâm phạm bí mật kinh doanh được xử lí như thế nào? Trong bài viết này, Công ty Luật A&An sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu chi tiết về vấn đề này. Xin mời các bạn tham khảo!

Căn cứ pháp lý:

– Luật Sở hữu Trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2022;

– Luật Cạnh tranh 2018;

– Bộ luật Lao động 2019;

– Nghị định 75/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực cạnh tranh;

– Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về điều kiện lao động và quan hệ lao động;

– Thông tư số 10/2020/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về nội dung của hợp đồng lao động

1. Quy định về Hành vi xâm phạm bí mật kinh doanh

1.1. Quy định về bảo hộ bí mật kinh doanh

Tại khoản 23 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 có quy định về định nghĩa của Bí mật kinh doanh như sau: “Bí mật kinh doanh là thông tin thu được từ hoạt động đầu tư tài chính, trí tuệ, chưa được bộc lộ và có khả năng sử dụng trong kinh doanh”.

Do vậy, bí mật kinh doanh được coi là một đối tượng tài sản của trí tuệ, được bảo hộ bởi Luật sở hữu trí tuệ, xâm phạm bí mật kinh doanh là hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Bí mật kinh doanh được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau theo quy định tại Điều 84 Luật sở hữu trí tuệ 2005 cụ thể:

+ Không phải là hiểu biết thông thường và không dễ dàng có được: công chúng nói chung hay các đối tượng quan tâm không thể tiếp cận, tìm hiểu thông tin đó bằng các phương tiện thông thường.

+ Khi được sử dụng trong kinh doanh sẽ tạo cho người nắm giữ bí mật kinh doanh lợi thế so với người không nắm giữ hoặc không sử dụng bí mật kinh doanh đó: Giá trị kinh tế mà thông tin đem lại xuất phát từ yếu tố bí mật, không phổ biến của nó. Một khi thông tin được bộc lộ, ai cũng biết, giá trị thương mại của thông tin và lợi thế cạnh tranh đem lại cho chủ sở hữu sẽ không còn.

+ Được chủ sở hữu bảo mật bằng các biện pháp cần thiết để bí mật kinh doanh đó không bị bộc lộ và không dễ dàng tiếp cận được. Bản thân chủ sở hữu phải ý thức về tầm quan trọng của việc bảo mật thông tin. Nếu chủ sở hữu không có ý thức bảo mật, vô ý do cẩu thả hoặc chủ động cung cấp thông tin cho người khác thì dù cho bí mật kinh doanh có gái trị thực sự, pháp luật cũng sẽ từ chối bảo hộ.

Tuy nhiên, căn cứ Điều 85, Luật sở hữu trí tuệ 2005 có 04 thông tin dưới đây sẽ không được bảo hộ với danh nghĩa bí mật kinh doanh: Bí mật về nhân thân; về quản lý nhà nước; về quốc phòng, an ninh; bí mật khác không liên quan đến kinh doanh.

1.2. Các hành vi xâm phạm quyền bảo hộ bí mật kinh doanh

Căn cứ Điều 127 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định Về các hành vi xâm phạm đến quyền bảo hộ kinh doanh như sau:

“Điều 127. Hành vi xâm phạm quyền đối với bí mật kinh doanh

1. Các hành vi sau đây bị coi là xâm phạm quyền đối với bí mật kinh doanh:

a) Tiếp cận, thu thập thông tin thuộc bí mật kinh doanh bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người kiểm soát hợp pháp bí mật kinh doanh đó;

b) Bộc lộ, sử dụng thông tin thuộc bí mật kinh doanh mà không được phép của chủ sở hữu bí mật kinh doanh đó;

c) Vi phạm hợp đồng bảo mật hoặc lừa gạt, xui khiến, mua chuộc, ép buộc, dụ dỗ, lợi dụng lòng tin của người có nghĩa vụ bảo mật nhằm tiếp cận, thu thập hoặc làm bộc lộ bí mật kinh doanh;

d) Tiếp cận, thu thập thông tin thuộc bí mật kinh doanh của người nộp đơn theo thủ tục xin cấp phép kinh doanh hoặc lưu hành sản phẩm bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của cơ quan có thẩm quyền;

đ) Sử dụng, bộc lộ bí mật kinh doanh dù đã biết hoặc có nghĩa vụ phải biết bí mật kinh doanh đó do người khác thu được có liên quan đến một trong các hành vi quy định tại các điểm a, b, c và d khoản này;

e) Không thực hiện nghĩa vụ bảo mật quy định tại Điều 128 của Luật này.

2. Người kiểm soát hợp pháp bí mật kinh doanh quy định tại khoản 1 Điều này bao gồm chủ sở hữu bí mật kinh doanh, người được chuyển giao hợp pháp quyền sử dụng bí mật kinh doanh, người quản lý bí mật kinh doanh.”

Ngoài ra, theo quy định tại Điểm b, Khoản 1, Điều 45, Luật Cạnh tranh 2018, cấm các hành vi xâm phạm thông tin bí mật trong kinh doanh dưới các hình thức sau đây:

– Tiếp cận, thu thập thông tin bí mật trong kinh doanh bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người sở hữu thông tin đó;

– Tiết lộ, sử dụng thông tin bí mật trong kinh doanh mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó.

Theo đó, người thực hiện các hành vi trên bị coi là xâm phạm quyền đối với bí mật kinh doanh và phải bị áp dụng các biện pháp xử lý theo quy định.

2. Biện pháp xử lý đối với hành vi xâm phạm bí mật kinh doanh

2.1. Xử lý kỷ luật Lao động

Căn cứ Khoản 2, Điều 125 Bộ Luật lao động 2019 quy định áp dụng hình thức kỷ luật sa thải như sau:

“Điều 125. Áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải

Hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong trường hợp sau đây:

…2. Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;”

Theo đó, trường hợp người lao động đang làm việc cho doanh nghiệp nhưng có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, người sử dụng lao động có quyền áp dụng hình thức kỷ luật sa thải đối với người lao động trên.

2.2. Xử phạt vi phạm Hành chính

Căn cứ theo Điều 16 Nghị định 75/2019/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính hành vi xâm phạm thông tin bí mật trong kinh doanh, cụ thể:

“Điều 16. Hành vi xâm phạm thông tin bí mật trong kinh doanh

1. Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

a) Tiếp cận, thu thập thông tin bí mật trong kinh doanh bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người sở hữu thông tin đó;

b) Tiết lộ, sử dụng thông tin bí mật trong kinh doanh mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó.

2. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính về cạnh tranh;

b) Tịch thu khoản lợi nhuận thu được từ việc thực hiện hành vi vi phạm.”

Theo đó, người nào có hành vi xâm phạm thông tin bí mật trong kinh doanh có thể bị xử phạt đến 300.000.000 đồng.

Lưu ý: Mức phạt là áp dụng đối với hành vi vi phạm của tổ chức; đối với cá nhân có cùng hành vi vi phạm hành chính về cạnh tranh, mức phạt tiền tối đa bằng một phần hai mức phạt tiền tối đa đối với tổ chức (Khoản 7 Điều 4 Nghị định này).

2.3. Bồi thường thiệt hại

Khoản 3, Điều 4, Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH quy định về xử lý bồi thường thiệt hại khi vi phạm thỏa thuận bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ như sau:

Khi phát hiện người lao động vi phạm thỏa thuận bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ thì người sử dụng lao động có quyền yêu cầu người lao động bồi thường theo thỏa thuận của hai bên. Trình tự, thủ tục xử lý bồi thường được thực hiện như sau:

a) Trường hợp phát hiện người lao động có hành vi vi phạm trong thời hạn thực hiện hợp đồng lao động thì xử lý theo trình tự, thủ tục xử lý việc bồi thường thiệt hại quy định tại khoản 2, Điều 130, của Bộ luật Lao động;

b) Trường hợp phát hiện người lao động có hành vi vi phạm sau khi chấm dứt hợp đồng lao động thì xử lý theo quy định của pháp luật dân sự và pháp luật khác có liên quan”.

Theo đó, người lao động có nghĩa vụ bảo vệ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ trong toàn bộ thời gian thực hiện hợp đồng lao động và cả thời gian sau khi chấm dứt hợp đồng lao động trong thời hạn mà hai bên thỏa thuận, thống nhất.

Đối với trường hợp phát hiện người lao động có hành vi vi phạm trong thời hạn thực hiện hợp đồng lao động

Việc xử lý kỷ luật, bồi thường thiệt hại thực hiện theo quy định tại điểm a, khoản 3, Điều 4, Thông tư 10/2020/TT-BLĐTBXH; Khoản 2, Điều 130, Bộ luật Lao động 2019; Khoản 2, Điều 130, Bộ luật Lao động 2019 được hướng dẫn tại Điều 71 Nghị định 145/2020/NĐ-CP.

Đối với trường hợp phát hiện người lao động có hành vi vi phạm sau khi chấm dứt hợp đồng lao động

Căn cứ quy định tại Điều 360,Bộ luật Dân sự 2015 về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ:

Trường hợp có thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ gây ra thì bên có nghĩa vụ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ được quy định tại Điều 361, Bộ luật Dân sự 2015 bao gồm:

– Thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ bao gồm thiệt hại về vật chất và thiệt hại về tinh thần.

– Thiệt hại về vật chất là tổn thất vật chất thực tế xác định được, bao gồm tổn thất về tài sản, chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, khắc phục thiệt hại, thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút.

– Thiệt hại về tinh thần là tổn thất về tinh thần do bị xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín và các lợi ích nhân thân khác của một chủ thể.

Trên đây là nội dung bài viết của Luật sư A&An về các quy định pháp lý đối với việc xâm phạm bí mật kinh doanh. Nếu Quý khách hàng có bất kỳ khó khăn hay vướng mắc gì trong quá trình tham khảo và áp dụng quy định trên, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất.

Luật sư A&An ∼ Our Work. Your Success