Ngày nay, có rất nhiều trường hợp vợ và chồng không thể có mặt cùng lúc khi tham gia, xác lập các giao dịch dân sự. Vậy đối với những tình huống như vậy, pháp luật quy định ra sao về quyền đại diện cho nhau giữa vợ và chồng? Và các căn cứ xác lập việc đại diện giữa vợ và chồng như thế nào? Bài viết dưới đây của Công ty Luật A&An sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu về vấn đề này.
Căn cứ pháp lý
– Bộ luật Dân sự năm 2015;
– Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.
MỤC LỤC
1. Đại diện là gì?
Căn cứ khoản 1, Điều 134, Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về vấn đề đại diện quy định cụ thể như sau:
Đại diện là việc cá nhân, pháp nhân (người đại diện) nhân danh và vì lợi ích của cá nhân hoặc pháp nhân khác (người được đại diện) xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.
Người đại diện phải có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập, thực hiện trong trường hợp pháp luật có quy định.
2. Phân loại đại diện theo quy định pháp luật
Theo quy định Bộ luật Dân sự năm 2015, có hai loại đại diện như sau:
2.1. Thứ nhất: Đại diện theo pháp luật
Căn cứ Điều 135, Bộ luật Dân sự năm 2015, đại diện theo pháp luật là quyền đại diện được xác lập theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật.
Đại diện theo pháp luật được phân thành 02 trường hợp như sau:
a. Đại diện theo pháp luật của cá nhân
– Là đại diện của cha, mẹ đối với con chưa thành niên.
– Người giám hộ đối với người được giám hộ. Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người đại diện theo pháp luật nếu được Tòa án chỉ định.
– Người do Tòa án chỉ định trong trường hợp không xác định được người đại diện quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015.
– Người do Tòa án chỉ định đối với người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự.
b. Đại diện theo pháp luật của pháp nhân
Một pháp nhân có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật và mỗi người đại diện có quyền đại diện cho pháp nhân, bao gồm:
- Người được pháp nhân chỉ định theo điều lệ;
- Người có thẩm quyền đại diện theo quy định của pháp luật;
- Người do Tòa án chỉ định trong quá trình tố tụng tại Tòa án.
2.2. Thứ hai: Đại diện theo uỷ quyền
Căn cứ quy định tại Khoản 1, Điều 138, Bộ luật Dân sự năm 2015, cụ thể: Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.
Khác với đại diện theo pháp luật là đại diện do pháp luật quy định hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, đại diện theo uỷ quyền là trường hợp quan hệ đại diện được xác lập theo ý chí của hai bên: Bên đại diện và bên được đại diên, biểu hiện qua một hợp đồng uỷ quyền hoặc một văn bản uỷ quyền. Nôi dung uỷ quyền, phạm vi thẩm quyền đại diện và trách nhiệm cùa người đại diện theo uỷ quyền được xác định thông qua sự thoả thuận của người đại diện và người được đại diện.
3. Vậy đại diện giữa vợ và chồng là gì
Căn cứ theo các quy định nêu trên về đại diện thì đại diện giữa vợ và chồng là việc một bên vợ hoặc chồng nhân danh và vì lợi ích của người còn lại xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Quyền đại diện cho nhau giữa vợ và chồng là quyền mà pháp luật quy định hoặc có thể theo sự ủy quyền của một bên nào đó. Theo đó, một bên vợ/chồng có thể xác lập, thực hiện giao dịch dân sự thông qua người còn lại, trừ trường hợp pháp luật quy định giao dịch không được xác lập, thực hiện thông qua người đại diện.
Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về đại diện giữa vợ chồng qua các khía cạnh dưới đây:
3.1. Đặc điểm của đại diện giữa vợ và chồng
- Vấn đề về đại diện giữa vợ và chồng chỉ được đặt ra khi hai người đã được pháp luật thừa nhận là vợ chồng hợp pháp;
- Vợ và chồng chỉ được đại diện cho nhau trong các quan hệ tài sản, còn đối với các quyền về nhân thân của mỗi bên vợ hoặc chồng thì nó gắn liền với bản thân vợ hoặc chồng và không thể đưa cho người khác đại diện thực hiện thay được.
- Khi xác lập quan hệ đại diện giữa vợ và chồng thì lợi ích giữa người đại diện và người được đại diện sẽ phải thống nhất với nhau, mặt khác trong nhiều trường hợp gắn liền với lợi ích chung của cả gia đình.
3.2. Căn cứ xác lập việc đại diện giữa vợ và chồng
Theo quy định của pháp luật thì quan hệ đại diện của vợ và chồng có thể được xác lập theo các cách sau: Đại diện theo pháp luật hoặc đại diện theo uỷ quyền.
a. Trường hợp đại diện theo pháp luật
Căn cứ quy định tại Khoản 3, Điều 24 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cụ thể:
Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được Tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó , trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.
Trong trường hợp một bên vợ, chồng mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn thì căn cứ vào quy định về giám hộ trong Bộ luật dân sự, Tòa án chỉ định người khác đại diện cho người bị mất năng lực hành vi dân sự để giải quyết việc ly hôn.
Như vậy, căn cứ để xác định quan hệ đại diện giữa vợ chồng như sau:
– Khi một bên vợ hoặc chồng bị mất năng lực hành vi dân sự, thì người còn lại sẽ đại diện cho người đó tham gia vào các quan hệ, giao dịch dân sự với tư cách là người giám hộ.
– Khi vợ hoặc chồng bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, và người còn lại được Tòa án chỉ định là người đại diện theo pháp luật.
b. Trường hợp đại diện theo ủy quyền
Căn cứ quy định tại Khoản 2, Điều 24, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cụ thể:Vợ, chồng có thể ủy quyền cho nhau xác lập, thực hiện và chấm dứt giao dịch mà theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng.
Như vậy, đối với những giao dịch cần phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng thì vợ hoặc chồng có thể uỷ quyền cho nhau để thực hiện những giao dịch đó trong phạm vi được uỷ quyền.
4. Vậy khi nào chấm dứt quan hệ đại diện giữa vợ và chồng
Trường hợp vợ chồng đại diện cho nhau theo pháp luật, việc đại diện chấm dứt khi:
– Năng lực hành vi dân sự của người được đại diện đã được khôi phục;
– Người được đại diện hoặc người đại diện chết;
– Căn cứ khác theo quy định của Bộ luật dân sự hoặc luật khác có liên quan.
Trường hợp vợ chồng đại diện cho nhau theo pháp luật, việc đại diện chấm dứt khi:
– Theo thỏa thuận của hai bên;
– Thời hạn uỷ quyền đã hết hoặc công việc được uỷ quyền đã hoàn thành;
– Người uỷ quyền huỷ bỏ việc uỷ quyền hoặc người được uỷ quyền từ chối việc uỷ quyền;
– Người uỷ quyền hoặc người được uỷ quyền chết, bị Toà án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, mất tích hoặc là đã chết.
Trên đây là bài viết tham khảo của Luật sư A&An về Đại diện là gì. Căn cứ xác lập việc đại diện giữa vợ và chồng. Nếu Quý khách hàng có bất kì khó khăn hay vướng mắc gì hãy liên hệ với chúng tôi theo Hotline: 0911.092.191 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết.
Luật sư A&An – Our Work. Your Success.
