Một khái niệm chúng ta thường gặp hàng ngày, khá nhiều trên báo chí, kể cả xuất hiện trên phim ảnh có liên quan đến các vấn đề, các thông tin liên quan đến tội phạm, các vụ án hình sự – đó là khái niệm Bị can. Vậy Bị can là gì? Họ có quyền và nghĩa vụ như nào? Bài viết sau đây Luật sư A&An xin chia sẻ đến các bạn các quy định của pháp luật hiện hành để trả lời cho câu hỏi nêu trên, sau đây là bài viết chi tiết.

Căn cứ pháp lí:

– Bộ Luật tố tụng hình sự 2015

1. Bị can là gì

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự.

Trong đó, khởi tố vụ án hình sự được hiểu là một giai đoạn tố tụng độc lập, mở đầu các hoạt động điều tra. Trong giai đoạn này, cơ quan có thẩm quyền khởi tố tiến hành các hoạt động để xác định dấu hiệu của tội phạm.

2. Quyền, nghĩa vụ của bị can

2.1. Quyền của bị can

Theo quy định tại Khoản 2, Điều 60 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, quyền của bị can được quy định như sau:

a) Được biết lý do mình bị khởi tố;

b) Được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều này;

c) Nhận quyết định khởi tố bị can; quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, quyết định phê chuẩn quyết định thay đổi, bổ sung quyết định khởi tố bị can; quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế; bản kết luận điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra; quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ vụ án; bản cáo trạng, quyết định truy tố và các quyết định tố tụng khác theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự;

d) Trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội;

đ) Đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

e) Trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

g) Đề nghị giám định, định giá tài sản; đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật;

h) Tự bào chữa, nhờ người bào chữa;

i) Đọc, ghi chép bản sao tài liệu hoặc tài liệu được số hóa liên quan đến việc buộc tội, gỡ tội hoặc bản sao tài liệu khác liên quan đến việc bào chữa kể từ khi kết thúc điều tra khi có yêu cầu;

k) Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.”

2.2. Nghĩa vụ của bị can

Theo Khoản 3, Điều 60 Bộ luật tố tụng hình sự 2015, bị can có các nghĩa vụ sau đây:

a) Có mặt theo giấy triệu tập của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng. Trường hợp vắng mặt không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì có thể bị áp giải, nếu bỏ trốn thì bị truy nã;

b) Chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng.”

3. Phân biệt khái niệm bị can và bị cáo

Mọi người thường hay nghe và có thể nhầm lẫn giữa định nghĩa bị can và bị cáo, dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa hai khái niệm này.

Trên đây là nội dung bài viết của Luật sư A&An về bị can là gì? quyền, nghĩa vụ của bị can và các vấn đề có liên quan. Nếu Quý khách hàng có bất kì khó khăn hay vướng mắc gì trong quá trình tham khảo và áp dụng quy định trên, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất.